VELP IN DE OORLOG
VOOR DE OORLOG
De Velpenaren Pastoor Schaars en pater Campman (RK), ds. Oskamp (NH) en communist Dirk van der Voort waarschuwden al vanaf 1938 in preken en vakbondsvergaderingen voor het dreigend fascisme. Ze hielpen Joodse vluchtelingen uit Duitsland aan een schuilplaats in Velp.
Ze creëerden een ‘bedding’ in Velp waardoor later met succes verzetsgroepjes werden gevormd en onderduikplaatsen werden gevonden.
1945 Het Ziekenhuis Velp – Specialisten, verpleegsters, onderduikers, verzetsmensen
Huisartsen Velp in 1945
HET VERZET
Goede voorbeelden van invloedrijke personen beïnvloedden de beslissingen van Velpse en Rozendaalse burgers.
Burgemeester Zimmerman en politiecommissaris Borstlap weigerden Joden op te laten pakken.
Burgemeester Zimmerman werd als gijzelaar opgesloten in St. Michelsgestel; commissaris Borstlap werd op staande voet ontslagen en overleefde als onderduiker.
Pastoor Schaars (RK), ds. Oskamp (NH) en communist Dirk van der Voort waarschuwden al vanaf 1938 in preken en vakbondsvergaderingen voor het dreigend fascisme. Ze hielpen Joodse vluchtelingen uit Duitsland aan een schuilplaats in Velp.
Het Ziekenhuis Velp was een bolwerk was van verzet. Medisch specialisten en verpleegsters zorgden voor vluchtelingen, verborgen onderduikers en zorgden via de huisartsen voor onderduikers elders.
Velpse huisartsen zorgden voor schuilplaatsen voor onderduikers en verzetsmensen en verzorgden hen.
Burgemeester Kalhorn, benoemd door de Duitsers, verloofde zich met een verpleegster uit het Velpse ziekenhuis en wisselde informatie uit met het Velpse verzet.
ONDERDUIKERS
Een belangrijke ‘spil’ in het sociale aspect van het Velpse verzet was Warner van Keulen (alias Kees, Johan).
‘Eigenlijk ben ik een vreselijke angsthaas’, vertelt hij later aan zijn zoon. ‘Als ik bonkaarten ophaalde uit Zevenaar, dan was die terugtocht op de fiets een hel. Ik stond doodsangsten uit dat ik gepakt zou worden.’
Winter 1944. Ies Heertje op de slee zonder zijn geliefde bivakmuts; ‘Dan heb je zo’n Joods koppie’, zei zijn tante Bep Horstman. Links Lieneke Horstman.
JOODSE ONDERDUIKERS
Ies Heertje was 7 jaar toen hij als ‘neefje uit Enschede’ ging wonen bij het gezin Horstman aan de Pinkenbergseweg.
‘Ik schrok toen ik na de oorlog in een brief van mijn onderduikmoeder las dat mijn onderduikvader een verrader met vergif heeft vermoord’, vertelt Ies Heertje. ‘Ik weet niet of hij daar later voor is berecht.’
BEVRIJDING VELP 16 APRIL 1945
Maandag 16 april, 6.25 uur
’t Is stil geworden. Zouden ze er zijn?
6.30 uur
Hoor!
Gejuich op de Hoofdstraat.
Dan laat niemand zich weerhouden.
Van uit alle zijstraten holt men naar de Hoofdstraat toe.
Een vlag!
Daar hangt een vlag. We zijn vrij!
(uit: Velp en de Oorlog. Uitg. 1946. Auteur Steven Jansen)
Verhalen van ooggetuigen:
Velpse kinderen met oranje mutsjes en Nederlandse vlaggen in de Hoofdstraat op een Engelse Jeep, voor juwelier Aalbers.
